ANEMIYA VA RUHIY SALOMATLIK
Keywords:
anemiya, temir tanqisligi, ruhiy salomatlik, depressiya, bezovtalik, kognitiv funksiyalar, kislorod yetishmovchiligi, gemoglobin, diqqatni jamlash, charchoq, stress, psixologik holat.Abstract
Ushbu maqolada anemiya va ruhiy salomatlik o‘rtasidagi bog‘liqlikni o‘rganish, temir tanqisligining depressiya, bezovtalik va kognitiv funksiyalar buzilishiga ta’sirini aniqlash maqsad qilingan. Tadqiqot davomida tibbiyot adabiyotlari, klinik tadqiqotlar va ilmiy maqolalar tahlil qilindi. Shuningdek, anemiya va ruhiy salomatlik o‘rtasidagi bog‘liqlikni tasdiqlovchi eksperimental va statistik ma’lumotlar ko‘rib chiqildi. Anemiya, ayniqsa temir tanqisligi anemiyasi, ruhiy salomatlikka salbiy ta’sir ko‘rsatishi aniqlandi. Temir tanqisligi depressiya, bezovtalik va diqqatni jamlay olmaslik kabi muammolarga sabab bo‘lishi mumkin. Bundan tashqari, kislorod yetishmovchiligi miyaning kognitiv funksiyalarini susaytirishi kuzatildi. Anemiya nafaqat jismoniy, balki ruhiy salomatlik uchun ham jiddiy muammo hisoblanadi. Uni oldini olish va davolash uchun muvozanatli ovqatlanish, temirga boy mahsulotlarni iste’mol qilish va kerak bo‘lsa, shifokor tavsiyasiga ko‘ra temir preparatlarini qabul qilish muhimdir.
References
1. Guyton A.C., Hall J.E. Medical Physiology – Anemiya va kislorod tashish jarayonlari haqida keng ma’lumot beradi.
2. Harrison’s Principles of Internal Medicine – Anemiyaning turlari, diagnostikasi va davolash usullari haqida muhim ilmiy manba.
3. WHO (World Health Organization). Anaemia in Women and Children: A Global Public Health Problem. – Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tomonidan anemiya haqida berilgan tavsiyalar.
4. Dacie J.V., Lewis S.M. Practical Haematology – Gematologik testlar va anemiya diagnostikasi bo‘yicha qo‘llanma.
5. Mayo Clinic. Anemia: Symptoms and Causes. https://www.mayoclinic.org (https://www.mayoclinic.org/) – Zamonaviy tibbiy maslahatlar va tadqiqotlar.
6. National Institutes of Health (NIH). Iron-Deficiency Anemia. https://www.nhlbi.nih.gov (https://www.nhlbi.nih.gov/) – Temir tanqisligi anemiyasi va uning oqibatlari haqida.
7. Beard J.L. Iron Biology in Immune Function, Muscle Metabolism and Neuronal Function. Annual Review of Nutrition – Anemiyaning miya va ruhiy holatga ta’siri bo‘yicha tadqiqotlar.
8. Taylor C.L., Green R. Folate, Vitamin B12, and the Nervous System. – B12 va folat tanqisligining asab tizimi va ruhiy salomatlikka ta’siri haqida ilmiy ish.
