YUMSHOQ KUCH

Abstract

Yumshoq kuch siyosati hozirda  aqilli mamlakatlarning asosiy quroli bo’lib qolmoqda. To’g’ri mamlakatlar asrlar davomida qattiq kuchdan (hard power) dan foydalanib kelgan, lekin bu nafaqat insoniyatga balki, tabiatga yokida yashab turgan yer sharimizga zarar keltirgan va keltiradi. Hozirgi zamonaviy hayotimizda zamonaviy qurollar (nuclear weapons) butun insoniyatni yo’q qilib yuborishi mumkun bo’lgan davrda, biz qurol orqali emas balki, aynan yumshoq kuch orqali ham g’alaba qozonishimiz mumkun. Aks holda, Dunyodagi yadroning 1%igina yerni yo’q qilishga yetadi, o’z-o’zidan ma’lumki hozirgi davrda qurol ishlatish butun insoniyatning kelajagiga xavf bo’lib qolmoqda. Qattiq kuchning xavflari edi bular. Aslida, kitobda qattiq kuch haqida gap bormagan asosan, yumshoq kuchning amalga oshirish siyosati haqida so’z yuritiladi. Falsafiy jihatdan qaraydigan bo’lsak, Jozef Nay shunday demoqchi; Kuchning kuchi-buyruq yoki do’q-po’pisa qilishda emas, balki unga hurmat va havas bilan qarashda. Ya’ni ko’pchilik kuchni ko’proq buyruqqa,  qo’rqitishga yokida zo’rovonlikka soslansa u kuch deb qaraladi. Lekin aslida,  kuchning shunday ko’lami borki ba’zan nisbiy bo’lishi mumkun, teskari ta’sir ko’rsatishi mumkun, Jozef Nay kitobida bular haqida aytgan kuchni shu sababli ikkiga ya’ni; yumshoq va qattiqqa bo’lgan. Kitobda  AQSHning yumshoq kuchdan qanday foydalangani va qayerlarda xatolarga yo’l qo’ygani aytilgan. ’Qattiq kuch o’zgalar xatti-harakatlarini majburlash orqali o’zgartirish qobilyati bo’lsa, yumshoq kuch boshqalar xohishini shakllantirishdir.{2}