WEB OF SCIENCE ASOSIDA SUV TANQISLIGI SHAROITIDA ALMASHLAB EKISH TADQIQOTLARINING BIBLIOMETRIK VA VIZUAL TAHLILLARI

Authors

  • Xudaybergenova Nilufar Baxtiyarovna Qoraqalpog’iston qishloq xo’jaligi va agrotexnologiyalar instituti 06.01.10-Yer tu’zish, kadastr va yer monitoringi ixtisosligi 3-bosqich tayanch doktoranti Author
  • N.B.Reimov Qoraqalpog’iston qishloq xo’jaligi va agrotexnologiyalar instituti q.x.f/d, professor Author

Keywords:

Ekin tizimi, almashlab ekish, qurg'oqchilik, hosildorlik, dehqonchilik, ekin, suv.

Abstract

Ushbu tadqiqotni amalga oshirishning asosiy sababi qishloq xo‘jaligida suv tanqisligi oqibatida yuzaga kelayotgan muammolarni o‘rganish va ularning ijobiy yechimini topishdan iborat. Mazkur maqolani yozishdan maqsad butun dunyoda muammoli bo‘lib borayotgan oziq-ovqat xavfsizligi, yer va suv resurslarining kamayishi, tuproq unumdorligining pasayishi kabi qishloq xo‘jaligida qiyinchiliklar tug‘dirayotgan qator muammolarga yechim topish va ularga qarshi ilmiy-amaliy ishlarni olib borishdan iborat. Ushbu maqolada men suv tanqisligi natijasida qurg‘oqchilikning kuchayishi, yangi almashlab ekish tizimlarini loyihalash kabi masalalarga javob topdim va tahlil qildim. Shu maqsadda tanlangan ilmiy tadqiqot mavzusi bo‘yicha kalit so‘zlar saralanib, tahlil qilindi. Tadqiqot natijalari almashlab ekishni to'g'ri loyihalash va qurg'oqchilikning qishloq xo'jaligiga ijobiy va salbiy ta'sirini o'z ichiga oladi. Oxirgi 15 yil davomida olingan tadqiqot natijalarini solishtirganda, almashlab ekishda asosan paxta va g‘alla ekinlari navbatma-navbat ekiladi. Dunyoning turli mamlakatlarida suv tanqisligi va qurg'oqchilik natijasida tuproq va o'simliklarning mahsuldorligi yildan-yilga pasayib bormoqda. Keyingi yillarda almashlab ekish tizimiga dukkakli ekinlarni joriy etish loyihalari ham amalga oshirildi. Xulosa o‘rnida shuni aytish kerakki, tanlangan mavzu asosida olib borilgan tadqiqotlar yildan-yilga o‘zining ijobiy samarasini ko‘rsatmoqda. Tadqiqotlar natijasida ma’lumotlar bazasini kengaytirish, ilmiy-amaliy ishlar ko‘lamini oshirish kabi bir qancha tavsiyalar berishimiz mumkin.

References

1. Abdikairov B, Juliev M, Kholmurodova M (2024) Analyses and assessment of soil salinity modeling: review of papers from Scopus database. Journ Geol, Geogr, and Geoec. 33(4):647–661. https://doi.org/10.15421/112459

2. Araya A, Prasad PVV, Ciampitti IA, Jha PK (2021) Using crop simulation model to evaluate influence of water management practices and multiple cropping systems on crop yields: A case study for Ethiopian highlands. FIELD CROPS RESEARCH 260:108004. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2020.108004

3. Badhan S, Kole P, Ball A, Mantri N (2018) RNA sequencing of leaf tissues from two contrasting chickpea genotypes reveals mechanisms for drought tolerance. PLANT PHYSIOLOGY AND BIOCHEMISTRY 129:295–304. https://doi.org/10.1016/j.plaphy.2018.06.007

4. Balko C, Torres AM, Gutierrez N (2023) Variability in drought stress response in a panel of 100 faba bean genotypes. FRONTIERS IN PLANT SCIENCE 14:1236147. https://doi.org/10.3389/fpls.2023.1236147

5. Bowles TM, Jilling A, Moran-Rivera K, Schnecker J, Grandy AS (2022) Crop rotational complexity affects plant-soil nitrogen cycling during water deficit. SOIL BIOLOGY & BIOCHEMISTRY 166:108552. https://doi.org/10.1016/j.soilbio.2022.108552

6. Franzluebbers AJ, Stuedernann JA (2014) Crop and cattle production responses to tillage and cover crop management in an integrated crop-livestock system in the southeastern USA. EUROPEAN JOURNAL OF AGRONOMY 57:62–70. https://doi.org/10.1016/j.eja.2013.05.009

7. Saliendra NZ, Liebig MA, Kronberg SL (2018) Carbon use efficiency of hayed alfalfa and grass pastures in a semiarid environment. ECOSPHERE 9(3):e02147. https://doi.org/10.1002/ecs2.2147

8. Luna IM, Fernandez-Quintanilla C, Dorado J (2020) Is Pasture Cropping a Valid Weed Management Tool? PLANTS-BASEL 9(2):135. https://doi.org/10.3390/plants9020135

9. Wannasek L, Ortner M, Amon B, Amon T (2017) Sorghum, a sustainable feedstock for biogas production? Impact of climate, variety and harvesting time on maturity and biomass yield. BIOMASS & BIOENERGY 106:137–145. https://doi.org/10.1016/j.biombioe.2017.08.031

10. Whippo CW, Saliendra NZ, Liebig MA (2024) Cover crop inclusion and residue retention improves soybean production and physiology in drought conditions. HELIYON 10(8):e29838. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e29838

11. Wienforth B, Kniess A, Boettcher U, Herrmann A, Sieling K, Taube F, Kage H (2018) Evaluating Bioenergy Cropping Systems towards Productivity and Resource Use Efficiencies: An Analysis Based on Field Experiments and Simulation Modelling. AGRONOMY-BASEL 8(7):117. https://doi.org/10.3390/agronomy8070117

12. Wu R-S, Liu J-S, Chang S-Y, Hussain F (2017) Modeling of Mixed Crop Field Water Demand and a Smart Irrigation System. WATER 9(11):885. https://doi.org/10.3390/w9110885

13. Yang D, Liu Y, Wang J (2025) Trade-offs and synergies of food-water-land benefits for crop rotation optimization in Northeast China. AGRICULTURE ECOSYSTEMS & ENVIRONMENT 379:109377. https://doi.org/10.1016/j.agee.2024.109377

14. Zalesny RS, Donner DM, Coyle DR, Headlee WL (2012) An approach for siting poplar energy production systems to increase productivity and associated ecosystem services. FOREST ECOLOGY AND MANAGEMENT 284:45–58. https://doi.org/10.1016/j.foreco.2012.07.022

15. Zhang Y, Qu H, Yang X, Wang M, Qin N, Zou Y (2020) Cropping system optimization for drought prevention and disaster reduction with a risk assessment model in Sichuan Province. GLOBAL ECOLOGY AND CONSERVATION 23:e01095. https://doi.org/10.1016/j.gecco.2020.e01095

Downloads

Published

2025-06-01