ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИ ХОДИМЛАРИНИНГ ШАЪНИ, ҚАДР-ҚИММАТИ ВА ИШЧАНЛИК ОБРЎСИГА ЕТКАЗИЛГАН ЗАРАР ВА МАЪНАВИЙ ЗИЁН УЧУН ФУҚАРОЛИК-ҲУҚУҚИЙ ЖАВОБГАРЛИК МАСАЛАЛАРИ

Authors

  • Улугбеков Баходир Абдасович Ўзбекистон Республикаси ИИВ Малака ошириш институти бошлиғи ўринбосари, Касбий тайёргарлик факультети бошлиғи, полковник Тел: +998 97 709 70 51 Author

Keywords:

фуқаролик ҳуқуқий жавобгарлик, маънавий зарар, шаъни, қадр-қиммати, ишчанлик обрўси, ички ишлар органлари ходимлари, туҳмат, зарарни қоплаш, обрў-эътиборни ҳимоя қилиш, ёлғон маълумотлар

Abstract

Мақолада ички ишлар органлари ходимларининг шаъни, қадр-қиммати ва ишчанлик обрўсига путур етказувчи маълумотларни тарқатиш натижасида етказилган зарар ва маънавий зарар учун фуқаролик жавобгарлигининг асослари ва таркиби кўриб чиқилади. Ҳимоянинг ҳуқуқий асослари, жумладан, Фуқаролик кодекси, оммавий ахборот воситалари тўғрисидаги қонун ҳужжатлари, шунингдек, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар фаолиятини тартибга солувчи махсус норматив ҳужжатлар қоидаларига алоҳида эътибор қаратилмоқда. Фуқаролик ҳуқуқий жавобгарликка тортиш учун зарур бўлган ҳуқуқбузарлик элементлари: маълумотларнинг ҳақиқатга мос эмаслиги, унинг тарқалиши факти, зарарнинг мавжудлиги ва сабаб-оқибат муносабатлари таҳлил қилинади. Мақолада ишнинг индивидуал ҳолатларини ҳисобга олган ҳолда моддий зарарни қоплаш ва маънавий зарарни қоплаш тамойиллари ҳам очиб берилган. Ички ишлар органлари ходимларининг ўз обрўсини ҳимоя қилиш ҳуқуқлари, ёлғон маълумотларни рад этиш имкониятлари ва туҳмат туфайли етказилган зарарни қоплаш механизмлари кўриб чиқилган.

References

1. Bernard Mariscal. Indemnités pour préjudice moral : souvent requalifiées mais pas toujours // http://www.iec-iab.be/fr/membres/Documents/Indemnites-pour-prejudice-moral-souvent-requalifiees-mais-pas-toujours-3680.pdf

2. Андреев Ю.Н. Механизм гражданско -правовой защиты. М.,Норма,2013.463 с.,

3. Брагинский М.И., Витрянский В.В. Договорное право.Общие положения.-М.:Статут, 1998.-С.567.,

4. Власов А.А. Проблемы судебной защиты чести, достоинтсва и деловой репутации. –М.2000, 344 с.

5. Гражданское право. Часть I. Учебник /Под.ред. Ю.К.Толстого, А.П.Сергеева.-М.:Издательство ТЕИС, 1996.-С. 491.

6. Кузнецова Н.В. Проблемы компенсации морального вреда в уголовном процессе. Ижевск,1999.174 с.,

7. Малеин Н.С. Гражданский закон и права личности в СССР.- М.: Наука, 1981. –С. 163,

8. Мушинский В.О. Гражданское право. Учебное пособие. М.:Форум–Инфра, 2002.. –102–104 с.

9. Насриев И. Маънавий зиён (тушунча, таклиф, мулоҳаза). // Хўжалик ва ҳуқуқ. – Т.: - №2. – 2003. 17-б.

10. Насриев И.И. Маънавий зарар, уни қоплашнинг айрим муаммолари // Ҳуқуқий тадқиқотлар журнали. Журнал правовых исследований. Journal of Law Research. 2017. - №3. – С. 69–70. / www.tadqiqot.uz

11. Оқюлов О. Фуқаролик-ҳуқуқий жавобгарликни қўллаш асослари // Мустақил Ўзбекистон: ҳуқуқ фанларининг долзарб муаммолари. – Тошкент, 1999. – № 6. – 75–76 б.

12. Тархов В.А. О возмещении морального вреда//Вестник Саратовской государственной академии права. 1996.№1. с.6.

13. Хамракулов Б.М. Маънавий зиённи қоплаш асосларини такомиллаштириш. юр.ф.доктори (Doctor of Science) илмий даражасини олиш учун тайёрланган диссертация. Т.2020 й. 68-б.

14. Хонназаров Р.А. Номоддий неъматларга етказилган зарарни ундиришнинг фуқаролик-ҳуқуқий муаммолари: юрид. фан. номз. дис. ... – Тошкент: 2011. 9-б.

15. Хохлова Г.В. Понятие гражданско–правовой ответственности.//Актуальные проблемы гражданского права. Вып.5. –М.: Статут , 2002. –64–84 с.

16. Шевченко Г.Н. О возмещении морального вреда. /Проблему современного законодательства и перспективу его развития. – Владивосток, 1991. – С. 79.

17. ШичанинА.В. проблемы становления и перспективы развития института возмещении морального вреда6автореф.дисс…канд.юрид.наук. М., 1995.С.34,

18. Эгамбердиева Н. Маънавий зиён қандай қопланади?. // Хўжалик ва ҳуқуқ. – Т.: -№11. – 2003. 24-б.

19. Эгамбердиева Н.Х. Фуқаролик ҳуқуқий жавобгарликнинг асослари ва шакллари. /Масъул муҳаррир.: ю.ф.д., проф.И.Б.Зокиров .-Тошкент . ТДЮИ, 2007. –19–34 б.

20. Эрделевский А.М. Моральный вред и компенсация за страдания. Научно-практическое пособие. –М.: Издательство ВЕК, 1998. С.188

Downloads

Published

2025-06-19